Cildimizin en dış tabakası olan stratum corneum yani korneum tabakası, ölü hücrelerin sıkıca paketlendiği bir yapıdır. Bu yapı, su kaybını önleyici bir bariyer gibi davranır. Burada lipit membranlar bulunur. Lipit membranlarının moleküler dinamiği açısından, nem seviyesi düştüğünde membranların hidrojen bağları, esneklik ve viskozite gibi çeşitli yapısal özellikleri değişime uğrar. Bu da bariyer fonksiyonunu bozabilir. Fiziksel olarak, su molekülleri lipid tabakasına sızarak hücreler arasındaki mesafeleri korur, viskoziteyi dengeler ve bariyer bütünlüğünü sürdürmeye yardım eder. Eğer yüksek nem yani yeterli su yoksa, bariyer zayıflar, bariyer işlevi bozulur ve cilt kuruyabilir. Bu fiziksel arka planı, su alımının aslında sadece bir içme alışkanlığı değil, cilt sağlığı için kritik bir biyolojik gereklilik olduğunu anlamamıza yardımcı olur.
Günlük Su Tüketimi Neden Önemlidir?
Günlük su tüketimi aslında vücudumuzdaki birçok temel işlev için kullanılır hatta hayati öneme sahip olarak ifade edilebilir. Besinlerin taşınması, vücut ısısının düzenlemesi, atık maddelerin uzaklaştırılması ve hücresel homeostaz gibi birçok önemli görevleri vardır. İnsan vücudunun büyük bölümünün sudan oluşmasından anlaşılacağı üzerine su, bizim için hayati öneme sahiptir.
Su, çözücü özelliği ile hücrelerin normal fonksiyonlarını sürdürebilmesini sağlar. İyonları içerisinde çözerek metabolik reaksiyonlara izin verebilir. Bu sebeple hidrasyon yetersizliği genel sağlık açısından olduğu gibi cilt sağlığı açısından da uzun vadeli olumsuz sonuçlara yol açabilir. Örneğin ciltte lekelenme ya da kuruluk görülebilir.
Su Tüketimi Cilt Sağlığını Nasıl Etkiler?
Su tüketimi ilk olarak cilt sağlığını hücresel nem ve bariyer fonksiyonu açısından etkiler. Günlük beslenirken suyu hem içerek hem de su içeriği yüksek gıdalardan almaktayız. Diyetle alınan su aslında cilt fizyolojisi üzerinde doğrudan etki yapar. Araştırmalar, günlük su tüketimini artırmanın epidermal nemi artırdığını ve transepidermal su kaybını azaltabileceğini göstermiştir.
Başka bir çalışmaya göre cilt bariyer fonksiyonu korumak için iki temel yöntem vardır: günlük yeterli miktarda su almak ve nemlendirici kullanmak. Dolayısıyla, sadece dışarıdan nemlendirici uygulamak değil, içsel hidrasyon da bariyer sağlığında kilit rol oynar.
Su tüketimi cilt sağlığını etkilediği bir diğer nokta ise elastikiyet ve canlılıktır. Yeterli su almak, cilde esneklik kazandırır. Bu sayede su, cilt dokusunun dolgun ve pürüzsüz kalmasına katkı sağlar. Cilt dokusu daha dolgun ve pürüzsüz olarak daha genç yaşlanır yani su, cilt yaşlanmasına karşı da dolaylı bir koruma sunar.
Ayrıca suyun toksin atılımına katkısı vardır. İdrar ve ter yoluyla su atılırken birlikte bazı atık metabolitlerin ve toksinlerin vücuttan uzaklaştırılmasını destekler. Bu maddelerin atılması cilt tonunu daha dengeli ve sağlıklı görünmesine yardımcı olmaktadır.
Yeterli Su İçmediğinde Vücudunda Neler Olur?
Eğer vücuda yeterli miktarda su alınmazsa pek çok olumsuz etki ile karşılaşılır. Genel sağlık problemleri ortaya çıkar. Dehidrasyondan dolayı yorgunluk, hareket etmek istememe gibi problemler oluşur. Baş dönmesi ve böbrek problemleri ortaya çıkar. Yetersiz su tüketiminde terleme ve idrar da minimum olacağından toksinlerin atılımı da gerçekleşemeyebilir. Ayrıca yine bu sebeple vücut ısınının düzenlenmesinde sorunlar oluşabilir. Yukarıda da belirtildiği gibi vücudun büyük bölümünü oluşturan su, yeterli miktarda alınmazsa vücuttaki pek çok işeyiş için sorun teşkil eder.
Yeterli su tüketmemek cilt kuruluğuna sebep olur. Bunun nedeni ciltteki bariyerlerin bozulmasıdır. Bu da ciltte kuruluk, pullanma ve çatlaklara neden olabilir. Araştırmalar, günlük su alımı düşük olan bireylerde cilt bariyer fonksiyonlarının olumsuz etkilendiğini göstermiştir. Nem yetersizliği, cildin elastikiyetini azaltır. Elastikiyet kaybı sebebiyle ciltte daha mat, donuk bir görünüm ortaya çıkar. Ayrıca ciltte onarım ve yenilenme gecikir. Su, hücre yenilenmesi ve onarımı için kritik bir bileşendir. Yetersiz hidrasyon, cilt bariyerinin toparlanmasını ve kendini yenilemesini yavaşlatmaktadır.
Cildini Yenilemek İçin Günlük Su Tüketimini Nasıl Artırabilirsin?
Yukarıda da açıklandığı gibi suyun insan vücudundaki fonksiyonları düşünüldüğünde su tüketimi çok önemlidir. Toplumun büyük bölümünün gün içerisinde yetersiz su içtiği bilinmektedir. Bu sebeple su tüketimi arttırılmalıdır.
İlk olarak günlük su içe hedefleri belirlenmelidir. Örneğin Vücut kitle endeksine göre şu kadar bardak ya da şu kadar Litre gibi. Günlük su tüketiminin büyük kısmı içtiklerimizden su, çay, meyve sularından gelirken küçük bir kısmı da yediklerimizden gelir. Yine de su ihtiyacı karşılamak için temel kaynağın suyun kendisi olduğu unutulmamalıdır.
Ayrıca gün içinde düzenli olarak su içilmelidir. Su içmeyi anımsamak için su şişesi gün boyu mesela dışarıdayken ya da işteyken de yanınızda olmalıdır. Unutkan birileri telefondan anımsatıcı dahi kurabilir. Güne su içerek başlamak da oldukça faydalı olmaktadır. Hava sıcaklığı arttıkça veya yoğun fiziksel aktivite yapıldığında dışarı atılan su miktarı da arttığından böyle durumlarda daha çok su içilmelidir.
Özellikle meyve ve sebzeler su bakımından zengindir. Günlük beslenmeye mutlaka dahil edilmeliler. Salatalık, portakal, karpuz gibi su oranı yüksek meyve ve sebzeler tercih edilebilir. Sebze ve meyveler hidrasyona katkı sağlarken aynı zamanda pek çok vitamin ve mineral de bulundurduğu için size fayda sağlar.
Eğer su tüketimi alışkanlığınız yoksa bu alışkanlığı kazanma süreciniz boyunca ilerlemenizi takip etmelisiniz. Not alarak, anımsatıcı kurarak ilerleme anlaşılabilir. Eğer başka bir problem yoksa idrar renginden de yeterli su tüketip tüketmediğiniz anlaşılabilir.
Sonuç olarak günlük su tüketimi cildin yenilenmesi ve sağlıklı görünmesi için tek başına bir çözüm olmasa da, hücre fiziği, bariyer fonksiyonu ve yenilenme süreci açısından temelden önemli pek çok rol oynamaktadır. Fiziksel olarak su, cilt tabakalarının viskozitesini ve bariyer bütünlüğünü korumada kritik iken; biyolojik olarak da cilt esnekliğini, nemini ve onarım potansiyelini destekler. Günlük su tüketimini ideal seviyelere çıkarmak, su zengini gıdalarla beslenmek ve nemlendirici alışkanlıklarını geliştirmek, cildini içeriden ve dışarıdan “yenileme” yolunda oldukça güçlü adımlardır.
Kaynaklar
- Chinmay Das, Peter D. Olmsted, The Physics of Stratum Corneum Lipid Membranes, Cornell University, 2016.
- Kathryn Bentivegna, Reid A Waldman, Jane M Grant-Kels, Nutrition and Water, PubMed, 2021. DOI: 10.1016/j.clindermatol.2021.05.003
- Lídia Palma, Liliana Tavares Marques, Julia Bujan, Luís Monteiro Rodrigues, Dietary water affects human skin hydration and biomechanics, PubMed, 2016, DOI: 10.2147/CCID.S86822
- Dr. Burcu Işık Yeşilova, Su Tüketimi Cilt Sağlığına Nasıl Katkı Sağlar?
- Jung Eun Seol, Gyeong Je Cho, Seung Hee Jang, Sang Woo Ahn, Seong Min Hong, So Hee Park, Hyojin Kim, Effect of Amount of Daily Water Intake and Use of Moisturizer on Skin Barrier Function in Healthy Female Participants, PubMed, 2024, DOI: 10.5021/ad.23.067
