Modern yaşamın stresi, yorgunluğu ve çevresel faktörleri, vücudumuzu ve bağışıklık sistemimizi zorlamaktadır. Neyse ki doğa, binlerce yıldır kullanılan mucizevi bileşenlerle yanımızda: Reishi, Shiitake mantarları ve Schisandra meyvesi…
Geleneksel Çin tıbbının yıldızları arasında yer alan bu üç güçlü adaptojen, günümüzde modern bilim tarafından da desteklenmektedir. Peki, bu doğal bileşenlerin sağlık üzerine etkileri nelerdir?
Reishi Mantarı – Ölümsüzlük Mantarı
Reishi (Ganoderma lucidum), yüzyıllardır “uzun yaşamın sırrı” olarak kabul edilmektedir. Antioksidan kapasitesi yüksek olan bu mantar, bağışıklık sisteminin desteklemesinin yanı sıra içerisinde yer alan biyoaktif bileşenler ile sağlık üzerine etkileri sayısıdır.
· Polisakkaritler (Beta-glukanlar): Reishi’nin en önemli aktif maddelerindendir. Beta-glukan türü polisakkaritler bağışıklık sistemini modüle etme ve prebiyotik etkisiyle bağırsak florasını desteklemektedir. Bu sayede enfeksiyonlara ve hastalıklara karşı vücut direncini artırmaya yardımcı olur.
· Triterpenler (Ganoderik asitler): Mantarın bir diğer etken maddesi olan triterpen yapılı bileşikler antioksidan ve anti-inflamatuar özellikler taşımaktadır. Reishi’de bulunan ganoderik asit türevlerinin hücre hasarını azaltarak yaşlanma karşıtı etki gösterebileceği ileri sürülmektedir.
· Peptidoglikanlar: Hücre duvarı bileşeni olan bu maddeler de immün sistemi uyarıcı etkilere sahiptir. Beta-glukanlar ile birlikte çalışarak vücudun savunma mekanizmalarını güçlendirmeye yardımcı olur.
Shiitake Mantarı – Doğal Bağışıklık Destekçisi
Shiitake (Lentinula edodes), anavatanı Doğu Asya olan ve yüzyıllardır hem mutfakta hem de geleneksel tıpta kullanılan bir mantar türüdür. Japonca’da “shii ağacı” (bir tür kestane) ve “take” (mantar) kelimelerinden gelmektedir. Bugün dünya genelinde en çok tüketilen mantar türlerinden biri haline gelmiştir. Shiitake (Lentinula edodes), sadece mutfaklarda değil, sağlık destek ürünlerinde de giderek daha fazla yer almaktadır.
Shiitake mantarındaki en dikkat çekici bileşiklerden biri lentinan adlı bir beta-glukandır. Araştırmalar, lentinanın bağışıklık hücrelerinin (makrofajlar, T hücreleri) aktivitesini artırabileceğini göstermiştir.
Shiitake mantarı, eritadenin adı verilen bir bileşik içermektedir. Bu maddenin, kolesterol seviyelerini dengelemeye yardımcı olabileceği ve damar sağlığını destekleyebileceği düşünülmektedir.
Shiitake, hücreleri oksidatif strese karşı korumaya yardımcı olan doğal antioksidanlar açısından zengindir. Bu özellik yaşlanma belirtilerini yavaşlatma ve hücre hasarını önleme konusunda önemlidir.
Shiitake mantarının bazı özütleri, tirozinaz enziminin aktivitesini baskılayabilir. Bu enzim, melanin üretiminde rol oynar. Dolayısıyla: leke görünümünün azalmasına ve cilt tonunun eşitlenmesine yardımcı olabilir.
Schisandra Chinensis – Beş Tatlı Mucize
Schisandra meyvesi, “beş tat meyvesi” olarak da bilinir çünkü tatlı, ekşi, acı, tuzlu ve baharatlı tatları bir arada taşımaktadır. Geleneksel Çin tıbbında qi (yaşam enerjisi)’ni desteklediğine inanılır. Geleneksel Çin Tıbbında, schisandra yaşlanma karşıtı özellikleri nedeniyle popülerdir.
Schizandra üzümü, doğal olarak vücutta ve belirli bitkilerde bulunan lignanlara sahiptir.
Schisandra chinensis meyveleri, özleri ve biyoaktif bileşikleri, çok sayıda nörolojik, kardiyovasküler, gastrointestinal, karaciğer ve cilt rahatsızlığına karşı koruma sağlayan adaptojenler ve ergojenler olarak alternatif tıpta kullanılmaktadır. Schizandra chinensis meyve özleri ve aktif bileşikleri, anti-inflamatuar, antiviral ve yaşlanma karşıtı etkiler gösteren güçlü antioksidanlar ve mitoprotektörlerdir. Schizandra chinensis biyoaktif bileşikleri aynı zamanda güçlü cilt koruyucularıdır. Yaşlanma karşıtı ve canlandırıcı etkileri, nemlendirme, ton eşitleme, tahriş yatıştırma ve yara iyileştirmeyi ve cilt koruyucu bariyerin geri kazanımını içermektedir.
Reishi, Shiitake ve Schisandra birlikte kullanıldığında bir sinerji oluşturmaktadır. Her biri farklı sistemleri desteklerken, genel olarak bağışıklık, enerji ve stres yönetimi, cilt sağlığı üzerinde bütünsel bir etki sağlamaya yardımcı olurlar.
Uzman Diyetisyen Görkem Gökmen
Referanslar
GÜZELMERİÇ, E. (2021). Ganoderma (Reishi) Mantarı. Turkiye Klinikleri Pharmacy Sciences-Special Topics, 1(1), 72-76.
Parepalli, Y., Chavali, M., Sami, R., Khojah, E., Elhakem, A., Askary, A. E., … & El-Chaghaby, G. (2021). Evaluation of some active nutrients, biological compounds and health benefits of reishi mushroom (Ganoderma lucidum).
Bulam, S., Üstün, N. Ş., & Pekşen, A. (2019). Health benefits of Ganoderma lucidum as a medicinal mushroom. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 7, 84-93.
Ahmad, I., Arif, M., Xu, M., Zhang, J., Ding, Y., & Lyu, F. (2023). Therapeutic values and nutraceutical properties of shiitake mushroom (Lentinula edodes): A review. Trends in Food Science & Technology, 134, 123-135.
Jong, S. C., & Birmingham, J. M. (1993). Medicinal and therapeutic value of the shiitake mushroom. Advances in applied microbiology, 39, 153-184.
Nowak, A., Zakłos-Szyda, M., Błasiak, J., Nowak, A., Zhang, Z., & Zhang, B. (2019). Potential of Schisandra chinensis (Turcz.) Baill. in human health and nutrition: a review of current knowledge and therapeutic perspectives. Nutrients, 11(2), 333.
Li, Z., He, X., Liu, F., Wang, J., & Feng, J. (2018). A review of polysaccharides from Schisandra chinensis and Schisandra sphenanthera: Properties, functions and applications. Carbohydrate Polymers, 184, 178-190.
